الثلاثاء، 16 ديسمبر 2014
الخميس، 4 سبتمبر 2014
السبت، 7 يونيو 2014
پەیڕەوی ناوخۆی
ڕێكخراوی (دادگەری بۆ پرسە یاسایی‌و كۆمەڵایەتییەكان)
لە ساڵی 2014 دامەزراوە
بەشی یەکەم
ناسنامەی ڕێکخراو
ماددەی یه‌که‌م / ناسنامە :
یەکەم/ ناو بە زمانی کوردی: ڕێکخراوی (دادگه‌ری بۆ پرسه یاسایی و كۆمەڵایەتییەكان)
دووەم/ ناو بە زمانی عەرەبی: ) منڤمە القچا‌و للمسائل القانونی والاجتماعی)
سێیەم/ کورتکراوە و ناو بە زمانی ئینگلیزی: ( Judiciary Organization for Legal and Social Issues)
چوارەم/ درووشم: (دادپه‌روه‌ری كۆمەڵایەتی ، سه‌روه‌ری یاسا)
ماددەی دووەم/ سنوری کار کردن :
بنکه‌ی گشتی ڕێکخراوەکە له سنووری پارێزگای (هەولێر- سۆران)، دەڤەری سۆران، قەزاكانی (سۆران، ڕەواندز، چۆمان، مێرگەسۆر) دەگرێتەوە،
ماددەی سێیەم/ پێناسە:
رێكخراوێكی مەدەنی ناحكومی سەربەخۆیە، خاوەن كەسایەتیەكی مەعنەویە، بەدواداچوون دەكات بۆ پرسە یاساییەكان لە پێناو بەدیهێنانی دادپەروەری كۆمەڵایەتی.
بەشی دووەم
ئامانج و مەبەستەکانی ڕێکخراوەکە
ماددەی چوارەم/ ئامانج و مەبەست:
یەکەم: ئامانجەکان
1- بڵاوكردنەوەی رۆشنبیری یاسایی‌و چارەسەركردنی كێشەو گرفتەكان لەرێگەی یاساوە.
2- كاركردن بەشێوەی خۆبەخشانە لە هەموو ئەو كەیسانەی پەیوەندارن بە كاری رۆژنامەوانی‌و چینی كرێكاران‌و قوربانیانی توندوتیژییەكانی خێزانی و نەوجەوانان بەبێ جیاوازی.
3- دەركردنی بڵاوكراوەیەكی یاسایی مانگانە بە ئامانجی گەیاندنی هۆشیاری یاسایی‌و كۆمەڵایەتی بە هاوڵاتیان.
ژیان.
5- ئەنجامدانی سمینارات‌و وۆركشۆپ بۆ چین‌و توێژە جیاوازەكانی كۆمەڵگە.
6- كردنەوەی خولی بەهێزكردنی یاسای
4- ئەنجامدانی توێژینەوەی یاسایی‌و بڵاوكردنەوەیان بە ئامانجی چارەكردنی گرفتەكانی پەیوەست بە سێكتەرەكانیی بۆ تازە دەرچوانی پەیمانگاو كۆلیژەكانی بەشی یاساو فەرمانبەرانی دام‌و دەزگاكان. 7- كۆمەككردنی یاسایی هەموو ئەو دەزگا حكومی‌و نا حكومیانەی كە داوای راوێژی یاسایی دەكەن.
دەزگا حكومی‌و ناحكومییەكان.
9- بەداوا داچوون لە جێبەجێكردنی یاساكان لە دام‌و
دووەم: مەبەست:
مەبەست لە پێكهێنانی كۆمەلگەیەكی مەدەنی و تەندروستە، لە سەر بنەماكانی یاساو دادپه‌روه‌ری كۆمه‌لایه‌تی.
سێیەم/چۆنیەتی کارکردن بۆ گەیشتن بە ئامانجەکان:
1. كردنەوەی خولی گەشەپێدان و وشیارکردنەوە بۆ هەموو تاكێك سەبارەت بە ئەرک و مافەکانیان بەرامبەر بە بەو بوارە مەدەنیە جۆراو جۆرانەی كاری تیادەكەین
2. هەموو شێوازێكی كاری مەدەنی ئاشتیخوازانە.
3. توێژینەوە و راپرسی لەسەر بواری کۆمەڵایەتی.
کی لە مناڵان و ژنان لە بەرامبەر هەر کار و ڕەفتارێکی نادروست بە دروس
4. كۆبوونەوە و سیمینار و كۆنفرانس و ۆركشۆپ و دیدار و دیالۆگی گشتیی.
5. سازدانی هەڵمەتی داکۆتکردنی فشار لەسەر لایەنە پەیوەندیدارەکان لە ڕێگای دەرکردنی بە یاننامە و کۆکردنەوەی واژۆ و خۆپیشاندان و مانگرتن و بەرزکردنەوەی یاداشت بە ڕێگەی شارستانیانە.
یاردە و مەترسییەک کە زیان بە كۆمەلگە بگەێنێ.
7. هەوڵدان بۆ مسۆگەرکردن و وەرگرتنی هاوکاری و ماددی و مەعنەوی لە بواری مرۆیی لە ڕێکخراوە نیودەوڵەتی و ناوخۆییەکان لە چوارچێوەی یاسا و ڕێنماییەکانی حکومەتی
6. لە کاتی بێ ئەنجا بوونی هەوڵەکانی خاڵی ٢ ی ڕێکخراوەکەمان وەک خاوەن کەسایەتیەکی مەعنەوی پەنا دەباتە بەر دادگا و داواکاری گشتی بۆ نەهێشتن و ڕێگرتن لە هەر دهەرێمی کوردستان و عێڕاق بەتایبەتی ڕێکخراوەکانی سەر بە UN. 8. دەركردنی ( رۆژنامە، گۆڤار، پەرتووك، نامیلكەو بلاوكراوە). 9. بلاوكردنەوەی بەیاننامەو لیفلێت و هەڵواسینی تابلۆ و پۆستەر. 10. بەشداریكردن لە بۆنە نەتەوەیەكان. چوارەم/ بوارەكانی كاركردن: 1. پرسه‌كانی یاسا و دادپه‌روه‌ری كۆمه‌لایه‌تی. بەشی سێیەم پرنسیپەکانی ئەندامێتی
سراو بێت بەپێی یاسای باری كەسێتی.
5-- كاركردن لەم ڕێكخ
ماددەی پێنجەم/ پرانسیپەكانی ئەنداكێتی لە رێكخراوەكەدا :
یەكەم : مەرجەكانی بوون بە ئەندام :
1-- تەمەنی لە ١٨ساڵ كەمتر نەبیت.
2-- بەویستی خۆی داواكاریەك پێشكەش دەكا و دەبێ ئامادەیێ فۆرمی كەسی ڕێكخراوەکە پڕ بكاتەوە .
3-- بە پێی شارەزای و تونایی خۆی دەبێت ئامادەیی تیا بێت خۆبەخشانە كار بۆ ڕێكخراوەكە بكات.
4-- دەبێ ئەندام ناراوەدا هیچ ڕێگریەك دروست ناكا لەوەی لە هەر پارت و ڕێكخراوێكی ڕێگەپێدراوی سنوری جوغرافیای ئەو شوێنەی كە فۆرمەكەی تێدا پڕ دەكاتەوە کاربکا. 6-- ڕێكخراو ئازادە لەوەی كە داوای كەسێك پەسەند نەكا بۆ ئەندامێتی، بەمەرجێك پەسەند نەكردنەكە هەمائاهەنگ بێت لەگەڵ پەیڕەودا . دووەم : لە دەستدانی ئەندامێتی وسزاكان : أ: سەرپێچیەكان : 1. پابه‌ندنه‌بوون به پێڕه‌وی ناوخۆ .
نه‌وه.
3. سڕکردن، دوای سێجار سەرنجڕاکێشان یان دووجار ئاگا
2. سێ جار ئامادەنەبوون لە کۆبوونەوەکان بێ پرس و بە ئەنقەست.
3. بەکارهێنانی توندوتیژی لەگەڵ ئەندامان یان لە دەرەوە دژ بە ڕەگەزی مێینەوە ( سەلماندنی ئەو توندوتیژیە بە بەڵگەوە)
4. تومەتباربوون لە داداگا بە یەکێ لە تاوانەکان یان کەتنێک.
5. ئەگەر دەرکەوت ناتوانێ هیچ جۆرە بەشداریەک یان داهێنانێک لە پێناو ڕێکخراوەکەدا بکا.
ب: سزاكان :
1. سه‌رنجڕاکێشان .
2. ئاگادارکرددارکردنەوە. ج: لە دەستدانی ئەندامێتی: لێسه‌ندنه‌وه‌ی مافی ئه‌ندامێتی بە دەنگی ٢/٣ دەستەی کارگێڕی دەبێ . 1. ئەگەر یەکێ یان زیاتر لە بڕگەکانی (ماددەی پێنجەم/ خاڵی دوو – أ ) ی بەسەردا ساغ بووەوە. 2. ئەگەر بە گرێبەست لە یەکێ لە پڕۆژەکانی ڕێکخراوەکە کاربکاو موچە وەربگرێ. سێیەم : مافەكانی ئەندام : 1. مافی ئەوەی هەیە بەشداری لە چالاکیەکانی ڕێکخراوەکە بکا.
6. لە کاتی ئەنجامدانی چاڵاکیەکاندا مافی
2. مافی ئەوەی هەیە کە سود لە هەموو خزمەتگوزرایەکانی ڕێکخراوەکە وەربگرێ.
3. مافی بەدەستهێنانی زانیاری و بەرزکردنەوەی پڕۆژەیان بۆ ڕێکخراوەکە هەیە.
4. مافی ڕا دەربڕین و رەخنە و پێشنیار و بەرگری کردنی لە خۆی هەیە.
5. مافی دەست لە کارکێشانەوەی هەیە. بەکارهێنانی ناوی ڕێکخراوەکەی هەیە. 7. مافی ده‌نگدان و خۆپاڵاوتنی بۆ ئه‌ندامێتی ده‌سته‌ی کارگێڕی و بەڕێوەبەرایەتی و جێگری هه‌یه. 8. سەبارەت بە قەرزەکانی کۆمەڵە، ئەندامەکان لە بەرامبەر یاسادا بەرپرسیار نیە، بۆ ئەو مەبەستەش ماڵ و موڵکیان بۆ قەرەبۆی ئەو قەرزانە بەکار ناهێنرێ. 9. مافی داواکردنی پێداچوونەوە بەو سزا و بڕیارانەی کە لە دژی دەدرێن چ لە دادگا چ لە دەستەی کارگێڕی هەیە.
انگه‌واز و چاڵاکیه‌کانی ڕێکخراوەکە بچێت .
بەشی چوارەم
پەیکەرەی ڕێکخ
10. ڕێز لە کەسایەتی و خولیا و ئارەزووە شەخسیەکانی ئەندامان دەگیرێ.
چوارەم : ئەركەكانی ئەندام :
1. پابه‌ندبوون به پێڕه‌وی ناوخۆی ڕێکخراوەکه .
2. لە بەرژەوەندی گشتیدا کاربکا و ناوی ڕێکخراوەکە بۆ بەرژەوەندی تایبەتی بەکار نەهێنێ.
3. دەبێ کار لە پێناو گەشەپێدانی توانای خۆی و هاوپیشەكانی بکا.
4. لە ماوەی ساڵێکدا دەبێ بەپێی توانا چەند کارێک بۆ ڕێکخراوەکە بە خۆڕایی بکا.
5. به پیر براو ماددەی شەشەم / پێکهاتەی ڕێکخراو: پەیکەرەی ڕێکخراو پێک دێ لە: یەکەم/ دەستەی گشتی: بریتیە لە سەرجەم ئەندامانی ڕێکخراوەکە. دووەم/ ئەنجومەنی بەڕێوەبردن: بریتیەلە دەستەی کارگێڕی و بەرپرسی لقەکان. سێیەم/ دەستەی کارگێڕی: بریتیە لە بەڕێوەبەر، جێگری بەڕێوەبەر و بەرپرسی بەشەکان. یەکەم/ ده‌سته‌ی گشتی و ده‌سه‌ڵاته‌کانی : یەکەم/ ١: پێکهاتەی دەستەی گشتی:
یەکەم/٢: ده‌سه‌ڵاته‌کانی ده‌سته‌ی گشتی :
1. بەرزترین دەسەڵاتە لە ڕێکخراوەکەدا و مافی سازدانی کۆبوونەوەی ئاسایی و نائاسایی هەیە.
2. بە زۆرینەی دەنگەکانی ٢/٣ ی ئەندامانی دەستەی گشتی بۆی هەیە:
وونەوەیەکی فراواندا بە هەڵبژاردنێکی ئازاد و نهێنی دەس
- لەگەڵ ڕێکخراوێکی تردا یەکبگرێتەوە یان تۆڕ پێکبهێنی.
- لە کۆبتەی کارگێری هەڵبژێرێ .
ر یان جێگرەکەی لە ماوەی دوو هەفتەدا کۆبوونەوەی نائاسایی دەستەی گشتی ئەنجام دەدرێ بۆ هەڵبژاردنی پۆستە خالیەکە یان بەڕێوەبەر و جێگرەکەی پێکەوە یان هەموو دەستەی کارگێڕی.
- بە رەزامەندی ٢/٣ دەتو
- لە کاتی نەمانی بەڕێوەبەانێ ڕێکخراوەکە هەڵوەشێنێتەوە یان ناوی بگۆڕێ یان دەستکاری پێرەوی ناوخۆ بکا.
ی ڕێکخراو بدا، ئه‌گه‌ر ئه‌م رێژه‌یه نه‌هاته دی، کاتێکی تر دیاری ده‌کرێ، له حاله‌تی ئاماده‌نه‌بوونی٢/٣ ی ئه‌ندامانی بۆ جاری دووه‌میش، ئەوا کۆبونه‌وه‌کە به ئاماده‌بوونی ئه‌ندامانی ئاماده‌بوو دەکرێ و دەبێ هەموو ئەندامان پابەندبن بە بڕیارەکان .
دووەم/ ئەنجومەنی بەڕێوەبردن:
دووەم/ ١: پێکهاتەی ئەنجومەنی بەڕێوەبردن:
ئەنجو
- هه‌ر دوو ساڵ جارێک بڕیار لەسەر مانەوە یان هەڵوەشانەوەی ستافی دەستەی کارگێڕمەنی بەڕێوەبردن لە دەستەی کارگێڕی و سەرجەم بەرپرسی لقەکان پێکدێت. دووەم/٢: دەسەڵاتەکانی ئەنجومەنی بەڕێوەبردن: 1. ئامادەکردن، داڕشتن، پەسەندکردن و بەرزکردنەوەی پڕۆژەی لقەکان و بەرزکردنەوەی بۆ دەستەی کارگێڕی. 2. خەملاندنی بودجەی ساڵانەی لقەکان و بەرزکردنەوەی بۆ دەستەی کارگێڕی. 3. پێداچوونەوە و هەڵسەنگاندنی کاروچالاکی لقەکان لە ماوەی ساڵی رابردوو و دانانی پلان و بەرنامەی تازەش بۆ داهاتوو.
سنووری لقەکان بە رەزامەندی دەستەی کارگێڕی.
9. کۆبوونەوەکان ئەنجومەنی بەڕێوەبردن لەلایەن بە
4. تاوتۆکردن و هەڵسەنگاندن و پەسەندکردنی سەرجەم بڕیارەکانی دەستەی کارگێڕی تایبەت بە لقەکان.
5. لێپرسینەوە و بەدواداچوون و دروستکردنی لێژنە بۆ هەموو کێشە و داوای لقەکان یان تایبەت بە هەر ئەندامێک .
6. دەتوانێ بڕیار لەسەر خولی ڕاهێنان و چالاکی فراوانی لقەکان بدا .
7. هەڵسەنگاندنی بودجەی ساڵانەی ڕێکخراوەک .
8. دابەشکردنی کارەکان و ئامادەکردنی هێزی مرۆیی بۆ ئەنجامدانی چالاکی و پڕۆژەکان لەڕێوەبەری ڕێکخراو ئیدارە دەدرێ. 10. بە بڕیاری٢/٣ ئەندامانی ئەنجومەن دەتوانرێ داوا بکرێ دەستەی گشتی کۆبوونەوەی نائاسایی سازبدا. 11. لە کاتێکدا ئەگەر بەهۆی نەبوونی لقەوە ڕێکخراوەکە نەیتوانی ئەنجومەنی بەڕێوەبردن دابمەزرێنێ، تا کاتی دامەزراندنی لق، ئەوا هەموو دەسەڵاتەکانی ئەنجومەنی بەڕێوەبردن دەگەڕێتەوە بۆ دەستەی کارگێڕی. سێیەم/ ده‌سته‌ی کارگێڕی : سێیەم/١: پێکهاتەی دەستەی کارگێڕی: دەستەی کارگێری پێکدێت لە؛ أ- بەڕێوەبەری ڕێکخراو. ب- جێگری بەڕێوەبەری ڕێکخراو.
ی ڕێکخراو وکارەکانی کا
ت- (٢) ئەندامی یەدەگ.
پ- بەرپرسی بەشەکانی:
1. بەشی پەیوەندی و هوشیاری و راگەیاندن: سەرپەرشتی پەیوەندیەکانی ڕێکخراو لە ناوەوە و دەرەوەی وڵات دەکا.
2. بەشی پڕۆگرامەکان: کار بۆ داڕشتن و دانانی پرۆگرام بۆ جێبەجێکردنی ئامانجەکانی ڕێکخراوەکە دەکا.
أ- هۆبەی ئامادەکردنی پرۆ پۆزەلی پڕۆژەکان
ب- هۆبەی ڕێکخستنی کۆڕ و سیمینار و ۆرک شۆپ و ..هتد
ت- هۆبەی ڕێکخستن و داڕشتنی بەرنامەکانی خوڵ و ڕاهێنانەکان.
پ- هۆبەی IT
3. بەشی کارگێڕی و دارایی: بەرپرسە لە ڕێکخستنی دارایرگێڕی ڕێکخراو. 4. یاسایی: بەرپرسە لە هەر کارێکی یاسایی کە پەیوەندی بە کارەکانی ڕێکخراوەکە و کێسەکانەوە هەبێ. أ- هۆبەی ڕێکخستنی گرێبەستەکان لە ڕووی یاساییەوە ب- هۆبەی بەداوداچوونی کێسەکان لە ڕووی یاساییەوە. ت- هۆبەی ئامۆژگاری و پێدانی ڕێنمایی و زانیاری یاسایی. 5. بەشی روناكبیری: أ- هۆبەی ئەنتەرنیت. ب- هۆبەی كتێبخانە.
سێیەم/٢: دەسەڵاتەکانی دەستەی کارگێڕی:
1. لە یەکەم کۆبوونەوەی دەستەی کارگێڕیدا لە هەڵبژاردنێکی ئازاد و نهێنیدا بەڕێوەبەر و جێگری بەڕێوەبەر لە نێوان ئەندامانی دەستەی کارگێڕی هەڵدەبژێردرێن و بەپێی تایبەتمەندێتی و لێهاتووی و شارەزاییش بەرپرسێتی بەشەکان لە نێو ڕیزی ئەندامە هەڵبژێردراوەکانی دەستەی کارگێڕی دیار ده‌کرێن.
2. دەستەی کارگێری بڕیار لەسەر پێکهاتەی دەستەی راپەڕێنەری پڕۆژە دەدا، کە دەستەیەکی کاتی تایبەتە بە جێ بەجێکردنی پڕۆژەکە، بۆ ئەو مەبەستەش یەکێ لە ئەندامانی دەستەی کارگێڕی دیاری دەکری وەک ڕێکخەر و هاوئاهەنگیکەرێ لە نێوان دەستەی کارگێڕی و دەستەی ڕاپەڕێنەری پڕۆژەکان.
ڕەزامەندی ٢/٣ ی دەستەی کارگێڕی دەتوانرێ لقی تازە لەشار و شارۆچکەکان یان لە دەرەوەی هەرێمی کوردستان بکرێتەوە و بودجەی پێویستیان بۆ دیار بکا.
5. بە رەزامەندی ٢/٣ دەستە دەتوانێ لق هەڵوەشێنیتەوە، پاش ئەوەی هۆکارەکانی هەڵوەشانەوە دەخرێنە
3. ڕێکخەری دەستەی ڕاپەڕێنەری پڕۆژەکان بە نوێنەرایەتی دەستەی کارگێڕی سەرپەرشتیکەری کۆبوونەوەکانی دەستەی راپەڕێنەری پڕۆژەکان دەکا، و لە کۆبوونەوەی دەستەی کارگێڕیدا ڕاپۆرتی تایبەت بە پڕۆژەکان بۆ تاوتۆکردن دەخاتە بەردەست دەستەی کارگێڕی.
4. پاش دراسەتکردنی ناوچەکە بەروو. 6. بە ڕەزامەندی٢/٣ ئەندامانی دەتوانرێ ئەندام وەربگیرێ یان سزابدرێ. 7. بەڕەزامەندی ٢/٣ ی ئەندامانی دەستە دەتوانرێ لێژنەی تایبەت بۆ بەدواداچوونی پڕۆژە و کارەکان پێکبهێنرێ. 8. سه‌رپه‌رشتی به‌شه‌کان و لقەکان ده‌کا و کاره‌کانیان دابه‌ش ده‌کا. 9. پەسەندکردنی پلانی ستراتیجی و بەرنامەکانی ڕێکخراو، هەروەها بڕیاردان لەسەر سەرف و کاروباری دارای ڕێکخراوەکە . 10. دانانی پلان و نەخشەی چالاکیەکان و خولەکان، هەروەها سەرپەرشتیکردنی خولەکانی ڕاهێنان و کۆڕ و کۆبوونەوەکان.
ە ئەندامانی دەستەی کارگێڕی ئەوا کۆبوونەوەی نائاسایی دەستەی گشتی لە ماوەی دوو هەفتە ساز دەدرێ بۆ سەر لە نوێ هەڵبژاردنەوەی دەس
11. بڕیار لەسەر گرێبەست و توانا مرۆییەکانی و بە دواداچوونی پڕۆژەکان دەکا، بودجەی پێویستی ڕاپەڕاندنی پڕۆژەکانی دەستەبەر دەکا.
12. وەسفە وەزیفیەکان سەرجەم ئۆڕگانەکان دیاری دەکا.
13. بڕیاردان لەسەر کاتی کۆبوونەوەی دەستەی گشتی و دیارکردنی کات و شوێنەکەی.
14. پێداچوونەوە و هەڵسەنگاندنی کارو چالاکیەکانی ساڵی رابردووی ڕێکخراوەکە.
15. لە کاتی نەمانی یەکێ لە دەستەی کارگێڕی، ئەوا ئەندامە یەدەگەکان دێنە پێشەوە.
16. لە کاتی نەمانی ئەندامی یەدەگ و وازهێنانی یەکێک یان زیاتر
لتەی کارگێڕی تازە.
سێیەم/٣: ده‌سەڵاتەکانی سه‌رۆک :
1. ڕێنمایی کارگێڕی دەردەکا و ئیمزا له‌سه‌ر نوسراوه‌کان دەکا .
2. بڕیارەکانی دەستەی گشتی و ئەنجومەنی بەڕێوەبردن و دەستەی کارگێڕی جێ بەجێ دەکا.
3. دەستەی گشتی بۆ کۆبوونەوەکان بانگهێشت دەکا و ڕاپۆرتی دەوری و ساڵانە بۆ دەستەی گشتی ئامادە دەکا.
4. پەسەندکردن و ئیمزا له‌سه‌ر خه‌رجیه‌کان دەکا.
5. سەرپەرشتی هەموو کۆبوونەوەکانی ڕێکخراو دەکا.
وی ڕێکخراو دەدا و نوێنه‌رایه‌تی له کۆبونه‌وه ده‌ره‌کی و لۆکاڵیەکان و لە بەر
6. لێپرسینەوە لەگەڵ تەواوی ستافی دەستەی کارگێڕی و ئەنجومەنی بەڕێوەبردن دەکا.
7. لێدوان به نادەم دەزگا حکومی و ناحکومیەکان دەکا. 8. واژوو لەسەر نووسراو و ڕێککەوتننامە و گرێبەستەکان دەکا .
ن.
10. ووردبینی و بەدواداچوو بۆ داواکاری، پێشنیار، پڕۆژە و سکاڵاکان دەکا و دەیخاتە بەردەست دەستە
9. بەپێی ئەو دەسەڵاتەی هەیەتی دەتوانێ بەشێک لە دەسەڵاتەکانی بداتە جێگرەکەی یان یەکێ لە کارگێڕەکای کارگێڕی. 11. بەدواداچوون و هەڵسەنگاندن بۆ سەرجەم ئۆڕگان و کار و چاڵاکیەکان دەکا و دەتوانێ ڕێنمایی پێویست دەربکا. سێیەم/٤: دەسەڵاتەکانی جێگر:
اتەی پێی دەدرێ، دەتوانێ نوێنەرایەتی ڕێکخراو لە هەندێ بۆنە و کۆبوونەوەدا بکا.
4- ڕێکخستنی وادە
1- جێگر لە کاتی ئامادەنەبوونی بەڕێوەبەر یان لەسەر کار لاچوونی، کارەکانی بەڕێوەبەر ئەنجام دەدا.
2- ڕێکخستنی ئەرشیف و دۆسیەکان.
3- بە پێی ئەو دەسە
ڵی کۆبوونەوەکان، کۆڕ، خولەکان و بەدواداچوونی چالاکی و پڕۆژەکان. بەهێزکردنی کەناڵەکانی پەیوەندی.
بەشی پێنجەم
داهاتی ڕێکخراو
ماددەی حەفتەم/ داهاتی ڕێکخراو و ژمێریاری :
یەکەم: داهاتی ڕێکخراو پێکدێ له :
ان به‌خششی ئۆڕگان و دامە
1. ئابونه‌ی ئه‌ندامان.
2. هاوکاری یزراوە حکومی و غەیرە حکومیەکان بۆ ڕێکخراوەکە .
سانی کۆمەک بەخش.
دووەم:
3. داهاتی چالاکیه‌کان .
4. هاوکاری و بەخششی کەچاودێری و ژمیریاری:
ی ڕێکخراو لە ڕێگای ئەو حسابە بانکیە دەبێ کە بەناوی ڕێکخراوەکە کراوەتەوە.
2. ڕێکخراو لە ڕێی بو
1. سەرجەم داهاتی دراودجەی ساڵانەوە بە گوێرەی سیستەمی ژمێریاری پەیڕەوکراو لە هەرێم دارایی خۆی بەڕێوە دەبا.
لەلایەن دیوانی چاودێری دارایی لە هەرێمدا ووردبینی بۆ دەکری.
4. سەبارەت بەو پڕۆژانەی کە حکومەتی هەرێم پشتیوانیان دەکا، پێویستە ڕێکخراو راپۆرتێکی و
3. ڕێکخراو راپۆرتی ساڵانەی دارایی خۆی پێشکەش بە فەرمانگەی ڕێکخراوە ناحکومیەکان دەکا و
ورد دەربارەی چۆنیەتی جێبەجێکردنی پرۆژەکە پێشکەش بە فەرمانگەی ڕێکخراوە ناحکومیەکان بکا و پابەندبێ بە تەواوی مەرجەکانی گرێبەستەکە.
بەشی شەشەم
تۆمارەکانی ڕێکخراو
ماددەی هەشتەم/ تۆمارەکانی ڕێکخراو:
یەکەم: ئەو تۆمارانەی کە دەبێ ڕێکخراوەکە دوای ئەوەی کە تۆماردەکرێ هەیبێ و لای دادنووس ئەرێ کرابن ئەمانەن:
1. تۆماری ئەندامان: ئەم زانیاریان لە خۆبگرێ؛ ناو. ناونیشان،تەمەن، ڕەگەز، پلەی خوێندن و ڕۆژی بوون بە ئەندام.
2. تۆماری ژمێریاری: داهات و خەرجیەکانی ڕێکخراوی تیادا تۆمارکرابی.
تەی ڕێکخراوی تیادا تۆمارکرابی.
4. تۆماری بڕیارەکان: ئەم تۆمارە سەرجەم بڕیارەکانی هەریەکە لە د
3. تۆماری بنەڕەتی( تۆماری هەبووەکان): هەموو سامانی گواستە و نەگواسەستەی کارگێڕی ڕیکخراوەکە و دەستەی گشتی و ناوی ئەو کەسەی کە بەپێی پێرەوەکەی نوێنەرایەتی ڕێکخراو دەکا و تۆمارەکەش لەلایەن دەستەی کارگێڕی ڕێکخراوەکە ئیمزا کرابێ.
دەی نۆیەم / بنەماکانی کارکردن لە ڕێکخراوەکەدا:
1. بۆ بەدەستهێنانی
دووەم: تۆماری تر کە دەکرێ ڕێکخراو بۆ ڕێکخستنەکانی کارەکانی هەیبێ:
1. تۆماری هاتوو و دەرچوو.
2. تۆماری چالاکی و پڕۆژەکان.
بەشی حەوتەم
پرنسیپەکانی کارکردن
ماد ئامانجەکانی، ڕێکخراو بەپێی پرنسیپە دیموکراتیەکان کاردەکا. 2. پابەندی تەواوی بە یاسا نێودەوڵەتیەکانی تایبەت بە مافەکانی مرۆڤ دەبێ. 3. پابەندە بە یاسا پەیڕەوکراوەکانی هەرێمی کوردستان.
http://dadngo.webs.com/
الاشتراك في:
الرسائل (Atom)